شوراهای اسلامی و مردم سالاری در ایران (واکاوی ماهیت شوراهای اسلامی ایران)

Authors

محسن شریعتی

معاون دادستان شهرری و دانشجوی دکتری حقوق عمومی دانشگاه علامه طباطبایی

abstract

تجربیات عصر جهانی شدن، حکایت از آن دارد که عدم مشارکت مردم در فرایند تصمیم گیری و تصمیم سازی، جامعه را متضرر می نماید؛ از این رو، جوامع به سمت بهره گیری بیشتر از مشارکت مردمی سوق پیدا کرده اند. این تغییر، منجر به خلق افق های جدیدی در اداره امور ملّی و محلّی گردیده است؛ ازجمله راه های جلب این گونه مشارکت ها، ایجاد و توسعه فعالیت های سازمان های محلّی می باشد. در این نوشتار نشان داده می شود که چطور تجربیات منبعث از جهانی شدن، پیچیدگی های روزافزون جامعه امروز ایران، کاهش هزینه های دولت و چابکی آن، جلوگیری از اتلاف وقت و هزینه مردم، منطقه ای شدن امور و تسریع آنها و نیز لزوم بهره گیری از مشارکت مردم، سبب شده است تا شوراهای اسلامی در ایران نقش پررنگ تری را در حیات سیاسی و اجتماعی پس از انقلاب ایفا کنند. در این میان، بررسی شوراها از منظر قانون اساسی در این نوشتار مورد تأکید بیشتری قرار دارد. با توجه به قانون اساسی، این نهاد یکی از پایه های مردم سالاری در کشور شناخته می شود که با ایفای کارکردهای مختلف و متنوع، تأثیرگذاری مردم در مدیریت و اجرای امور محلّی را عینیت می بخشد؛ با این حال، فعالیت شوراها از حیث درون شورایی و برون شورایی، با چالش های فراوانی مواجه است که مستلزم توجه می باشد. امّا به طورکلّی می توان گفت توجّه قانونگذار به شوراها نشان می دهد که اولاً: این نهاد به لحاظ کارکرد، از اهمیت به سزایی برخوردار است و ثانیاً: ظرفیت های بالقوّه ای دارد که در صورت تحقّق می تواند به پیشرفت منطقه ای و محلّی در وهله نخست و پیشرفت و آبادانی کشور در وهله بعد منجر شود. این نوشتار درصدد است تا پس از بررسی ابعاد نظری، به تاریخچه پیدایش، ویژگی ها، شؤون قانونی و کارکردهای این نهاد بپردازد و در نهایت، چالش ها و آسیب های آن را مورد مداقه قرار دهد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

شوراهای اسلامی و مردم‌سالاری در ایران (واکاوی ماهیت شوراهای اسلامی ایران)

تجربیات عصر جهانی شدن، حکایت از آن دارد که عدم مشارکت مردم در فرایند تصمیم‌ گیری و تصمیم ‌سازی، جامعه را متضرر می‌ نماید؛ از این رو، جوامع به سمت بهره ‌گیری بیشتر از مشارکت مردمی سوق پیدا کرده ‌اند. این تغییر، منجر به خلق افق‌های جدیدی در اداره امور ملّی و محلّی گردیده است؛ ازجمله راه‌های جلب این‌گونه مشارکت‌ها، ایجاد و توسعه‌ فعالیت‌های سازمان‌های محلّی می‌ باشد. در این نوشتار نشان داده می ‌شود ک...

full text

آسیب‌شناسی صلاحیتی شوراهای اسلامی در حقوق ایران

نهادهای محلی در ایران سابقة طولانی به واسطة برخورداری از قوانین و مقررات دارند. با این حال، برای نیل به هدف مطلوب، همواره با چالش ها و موانع متعدد تاریخی، سیاسی، فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و ... مواجه بوده اند. مقالة حاضر درصدد است موانع حقوقی فراروی شوراهای اسلامی را به لحاظ صلاحیت (وظایف و اختیارات) از منظر قوانین مختلف بررسی کند. به این ...

full text

جایگاه شوراهای اسلامی کشور در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران

مقاله حاضر درصدد این است با بررسی اصول قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در خصوص شوراهای اسلامی کشور و دیگر نهادهای حاکم و همچنین قواعد حقوقی حاکم بر سازمان‌های اداری کشور، جایگاه شوراهای اسلامی کشور را در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران بررسی نماید. در این زمینه با بررسی معیارها و اصول کلی حاکم بر قوا و نهادهای اساسی حاکم و تعامل شوراها در این خصوص مشخص خواهد شد که نمی‌توان شوراها را به‌صورت خاص ...

full text

نقد و بررسی عملکرد شوراهای اسلامی شهر در ایران

یکی از مهم‌ترین نهادهای ایران در زمینه تمرکززدایی و توسعه متوازن مبتنی بر ویژگی‌های فضایی ـ جغرافیایی، شوراهای اسلامی شهر و روستا می‌باشند. در جمهوری اسلامی ایران، شوراهای اسلامی شهر از سال 1378 تشکیل شده‌اند و از تاریخچه نسبتاً کوتاهی برخوردار هستند. با ارزیابی چهار دوره‌ای که از تشکیل شوراهای اسلامی شهر می‌گذرد می‌توان به عملکرد نه‌چندان مطلوب آنها بر اساس اهداف تعیین شده در قوانین و اسناد بال...

full text

جایگاه شوراهای اسلامی کشور در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران

مقاله حاضر درصدد این است با بررسی اصول قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در خصوص شوراهای اسلامی کشور و دیگر نهادهای حاکم و همچنین قواعد حقوقی حاکم بر سازمان های اداری کشور، جایگاه شوراهای اسلامی کشور را در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران بررسی نماید. در این زمینه با بررسی معیارها و اصول کلی حاکم بر قوا و نهادهای اساسی حاکم و تعامل شوراها در این خصوص مشخص خواهد شد که نمی توان شوراها را به صورت خاص ...

full text

قیمومت اداری در حقوق ایران (مورد شوراهای اسلامی شهر)

شوراهای اسلامی شهر از جلوه‌های عدم تمرکز اداری(محلی) می‌باشند.در این سیستم،بر خلاف(فدارالیسم)،استقلال واحدهای محلی مطلق‌ و نامحدود نیست.از جمله موارد نسبیت و محدودیت اختیار و استقلال علم‌ واحدهای مذکور،نظارت قدرت مرکزی بر آنها می‌باشد که تحت عنوان‌ (قیمومت اداری)اعمال می‌شود. در نوشتار حاضر چگونگی اعمال این نظارت بر اعمال و فعالیتهای‌ شوراهای اسلامی شهر از یک سو و بر اعضا و ماموران آنها از سوی ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
فصلنامه علمی تخصصی قضاوت

جلد ۱۵، شماره ۸۲، صفحات ۱۳۱-۱۵۹

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023